Kolorektal Kanserlerin Akciğer Metastazında Cerrahi Tedavi Yöntemleri konusunda yazılan bu yazı akciğer kanser cerrahisi alanında uzman Göğüs Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Özkan Demirhan tarafından kaleme alınmış ve bilgi amaçlı paylaşılmıştır.
Kolorektal kanserler erkekte en sık üçüncü, kadında ise ikinci sırada görülen kanserdir. En sık akciğer metastazektomisi yapılan tümör tipidir. Hastalığın seyri sırasında yarısı karaciğere metastaz yaparken, %20 oranında eş zamanlı akciğere metastaz yapar.
Karaciğer metastazlarında multipl metastazlarının surviyi negatif prognostik faktor olarak belirten çalışmaların yanında, multipl metastazdan ziyade bilobar tutulumun tek lob tutulumuna göre negatif prognostik faktor olduğu da belirtilmiştir. İleri yaş, hastalıksız surenin kısalığı, sağlıklı yaşam için yuksek karsino embriyojenik antijen(CEA) seviyesi (≥5 ng/ml), mediastinal lenf nodu tutulumu, senkron ve bilateral multipl akciğer metastazı diğer negatif prognostik faktorlerdendir.
Akciğer metastazlı kolorektal kanserli hastalarda tedavi yönetiminin çeşitli zorlukları mevcuttur. Hastalığın doğal seyrinden, metastazların yerleşim yerlerinden ve hastanın yandaş hastalıklarından da kaynaklanan problemler tedavi yaklaşımlarını etkilemektedir. Multidisipliner yaklaşım ve doğru hasta seçimi özellikle ileri evre metastatik kolorektal hastalığın tedavisinde büyük önem taşımaktadır.
Kolorektal kanser evrelemesinde uzak metastaz evre 4 hastalık dönemidir ve yeni tanılı kolorektal kanserli hastaların %20’sinde ilk tanı anında uzak metastaz bulunmaktadır. Tedavi algoritmaları incelendiğinde sistemik hastalık olarak kabul edilen bu evrede, kemoterapi öncelikli tedavi yaklaşımıdır. Tek başına kemoterapi ile kür şansı bulunmazken, seçilmiş vakalarda kemoterapi ile birlikte uygulanan metastaztektomiler hem hastalıksız sağ kalım hem de ortalama yaşam süresini uzatmaktadır. Cerrahi rezeksiyonlar da metastatik hastalıkta tek başına kür sağlayamamaktadır. Metastatik kolorektal hastaların cerrahi tedavisinde bazen, karaciğer ve akciğer için ayrı zamanlarda olabildiği gibi uygun vakalarda eş zamanlı cerrahi tedaviside yapılabilmektedir.
Kolorektal kanserlerin eş zamanlı akciğer metastazı olduğu durumlarda 4 farklı yaklaşım tanımlanmıştır:
- Primer kolorektal tümöre yönelik cerrahi sonrasında kemoterapiyi takip eden akciğer metastazektomisi (Bu yöntemin en önemli avantajı primer tümöre yönelik tıkanma gibi komplikasyonların başlangıçta çözülmesidir. Fakat metastazektomiye kadar geçen sürede verilen kemoterapiye dirençli tümörler ve progrese olan metastazlar en önemli dezavantajlardır).
- Eş zamanlı yapılan cerrahilerdir (Kolorektal tümör ile birlikte yapılan metastazektomilerin en büyük avantajı sorunsuz geçen bir cerrahi süreçten sonra hastayı hızlıca kemoterapiye yönlendirilmesi iken, en büyük dezavantajı ameliyat sonrası dönemde oluşabilecek komplikasyonlardan dolayı cerrahi ile kemoterapi arasındaki sürenin uzayacak olmasıdır)
- Kemoterapiden sonra metastazektominin ve sonrasında primer tümör rezeksiyonunun uygulandığı yaklaşımdır (Metastaz cerrahisi ile kolorektal tümör cerrahisi arasına kemoterapi eklenmektedir)
- Metastazların cerrahisi sonrasında kemoterapi, sonrasında primer tümör cerrahisi ve tekrar kemoterapinin uygulanması.
Karaciğer ve akciğerde aynı anda metastazı olan hastaların cerrahi seçiminde genel prensip; teknik olarak zor kabul edilen cerrahinin ilk önce yapılmasıdır ve bu sebeple öncelik karaciğer cerrahisine verilmektedir. Ancak akciğer cerrahisi sonrası iyileşme süresinin daha kısa olması nedeni ile ilk seçeneğin akciğer cerrahisi olmasını savunanlar da mevcuttur. İki aşamalı cerrahilerde gözden kaçırılmaması gereken nokta ise, potansiyel rezektabl hastalığı olan olgularda kimi zaman hastalığın progresyonu veya rekürrensi nedeni ile ikinci operasyonun yapılamamasıdır. Bu sebeple tedavi yaklaşımına karar verilirken tüm bu değişkenler göz önünde bulundurulmalıdır.
Kolorektal Kanserlerin Akciğer Metastazında Cerrahi Tedavi Yöntemleri hakkındaki bu yazı akciğer kanseri cerrahisi uzmanı Doç. Dr. Özkan Demirhan tarafından yazılmıştır. Kaynak belirtmeden kopyalanamaz.